... en sensationele ontdekking in Fagnoules!

Het zat eraan te komen, maar niemand die er zijn vel op durfde te verwedden... maar toch! Gisteren zondag 28/10/2007 gaf de grot opnieuw één van haar grote geheimen prijs.

Foto: aansluiten van de buizen na de Siphon Moche

Het was gisteren weeral een symfonie van buizen en slangen, pompen en dammen, boormachines en een pak gereedschap; met als doel de klaterende ondergrondse rivier te temmen. De dirigent (uw dienaar Polleke) kon rekenen op een goed gerodeerd orkest Avalonners (Mario Lebbe, Jos Beyens, Frank Saenen). De drie gasten (Michel Pauwels, Jacques Petit en Jack London) zagen met verbazing hoe op een klein uur tijd, een ogenschijnlijk onoverzichtelijk kluwen aan ribbelbuizen en slangen op efficiënte wijze de rivier kanaliseerde en hoe de Sifon 6 werd leeg geslurpt door een sterke pomp. Over de Sifon 5 (Siphon Moche) praten we overigens al een tijdje niet meer: dat obstakel passeert nu zonder pompen!

Foto: Michel passeert de Siphon Moche... droog

Wat later zat dan het hele gezelschap in de Salle des Cinquantenaires, waar de duikers een gangetje hadden open gegraven, dat de volgende S7 (ondoordringbaar) leek te kunnen shunten, met einde op een étroiture en zicht op een grote ruimte. Ik maakte - op lawaaierige wijze - in enkele ogenblikken komaf met die étroiture, daarna was het tijd voor echte exploratie! Het hele gezelschap wurmde zich door de vrijgekomen passage, behalve Mario die de wacht aan de pomp hield.

Foto: Michel passeert de leeggepompte Sifon 6

In een eerste zaaltje, met een enorme druipsteenwaterval rechts, was de weg evident: de rivier volgen. Even door een vernauwing en dan een tweede zaaltje, waarin de rivier 5 meter verder verdween in het meest gevreesde obstakel: een nieuwe sifon (S8). Zeer nauw, bovendien. Scheisse!
Maar vijf meter hoger lonkte een mooie fossiele galerij, met een diameter van zowat 2 meter. We zaten daar snel boven, de opgewonden karavaan kroop door deze gang maar grote kleiopvullingen deden ons vrezen dat het gauw zou dichtlopen, soms moesten we ons op de buik tussen plafond en klei wringen. Zo geraakten we een 50-tal meter ver, tot waar de klei net iets te hoog komt. Maar we zagen verder en er komt een duidelijke tocht uit!
Vijftien meter voor die terminus, vertrok er rechts een even grote galerij, die flink steeg. Een drooggevallen zijrivier, dachten we, en we hadden er niet veel hoop in. Toch konden we er 30 meter ver in geraken, tot waar het opnieuw net iets te laag werd. 5 cm graven, dixit Frank.

Links en rechts exploreerden we nog wat “kleine prul” en dan hergroepeerden we. We hadden zowat 100 m bij gevonden, echter de rivier waren we kwijt en beide terminussen betekenden graafwerk! Toch waren we al best tevreden!
Afwisseling van de wacht: Mario die de wacht had gehouden aan de pomp wisselde van plaats met iemand anders. Ik ging ergens boven in een cheminee een uur lang een blok te lijf dat de doorgang naar een nieuwe ruimte versperde. Michel en Jacques begonnen in de rivierbedding keien te ruimen om het niveau van de S7 te doen zakken. Frank en Jack hadden intussen een schop bemachtigd en begonnen te graven in de “fossiele zijrivier”.

Foto: Frank in de zopas ontdekte nieuwe galerijen

Toen kwam Jos met het nieuws dat Frank en Jack erdoor waren, dat het groter werd en steil omhoog liep. Ik was nog steeds in de cheminee bezig en gaf Jos de raad het duo dan maar achterna te gaan. Een kwartier later stond Jos er terug: hij was alleen niet door de erg smalle uitgegraven passage durven kruipen. Dus ging ik eens zien waar dat duo uithing. De smalle passage bleek mee te valen, ik had meer last van de dikke lagen neopreen en op mijn adem trappend en stoomwolken uitblazend kroop ik verder. Na de uitgegraven gang werd het direct ruimer. Het steeg en bleef stijgen, ik legde wel 75 meter af maar van Frank en Jack geen spoor. Toen begon het plots weer te dalen. Hoe kon dat? Toen viel mijn Eurocent: ik was helemaal geen fossiele zijrivier opgeklommen, maar een enorme drooggevallen sifon, en wel het omhooglopende deel ervan. Ik belandde nu in een soort canyon, met schitterende concreties en juichte het uit.

Foto: schitterend... een droom voor elke speleoloog

De voetstappen van mijn voorgangers waren amper zichtbaar; de gang splitste een paar keer en ik twijfelde. Ik riep maar er kwam geen antwoord.
Toen kwam ik aan een sifon. Ik begreep er niets van: waar zaten die gasten toch? Finaal zag ik dat het slechts een lange voûte-mouillante was, het troebele water gaf aan dat hier reeds volk was gepasseerd. Na dit geforceerd bad (welgekomen afkoeling!) werd de galerij natter; geen rivier, slechts infiltratiewater. Een ongelooflijke opeenvolging van druipsteenwatervallen en diepe, uitgekristalliseerde bassins die ik afklauterde. Sommige bassins stonden vol borstdiep water. Fantastisch, het leek wel een Franse grot. Toen hoorde ik stemmen: Frank en Jack, die op de terugweg waren. Zij waren nog 90 meter verder geweest, tot waar de galerij eindigde op een sifon. Een ruime, duikbare sifon.

Foto: en het blijft maar verder lopen... honderden meters

Tien minuten lang wisselden we onze indrukken uit, we waren dolblij. Dan terug naar de anderen, Jack telde intussen zijn stappen. In de Salle des Cinquantenaires stond het vast: we hadden vandaag zowat 450 meter bijgevonden! Het was intussen erg laat en Jos en Mario (Jacques en Michel waren intussen reeds naar buiten) besloten het bezoek aan de “nieuwe réseau” tot een volgende keer uit te stellen.

Moet het nog gezegd worden dat er menige Rochefort gedronken is die avond? De Fagnoules is nu de 2000 meter ruim voorbij, en op diverse plaatsen vertrekken nog niet geëxploreerde gangen. We hebben weer exploratie en topowerk voor maanden, en vooral: die Sifon 6 gaat er ook aan moeten geloven. We weten dus weeral wat doen.

Foto: in het café beleven we de première opnieuw, op Jacks fototoestel

Zondag plukten we de vruchten van jarenlange volharding, van goede voorbereiding en technisch vernuft, het juiste materiaal, de ideale meteorologische omstandigheden, en een uitstekende samenwerking tussen duikers en niet-duikers. Walen en Vlamingen nota bene, en dat is toch altijd weer een verademing in het huidige politieke klimaat.

Paul (foto's: Jack London en Frank Saenen)