De ploeg explorators die al enkele jaren in het Système Wuinant-Haminte aan het werk is, keek al maanden uit naar de beloning: het maken van de eerste integrale doorsteek van de Wuinant naar de Haminte. Een parcours dat zijn gelijke niet kent in België. Anderhalve kilometer doorheen een galerij van grote afmetingen (vaak 10-15 m breed), in een somptueus decor; een vrijwel eindeloze opeenvolging van grote stalagmitische massieven in alle vormen en kleuren, die reflecteren in het water van de vele bassins. Maar ook, een 50 m lange semi-sifonerende zone waarin zelfs bij “droge” omstandigheden enkele lage passages en 2 vrije duiken moeten worden gedaan.
De vorige poging, in mei 2022, mislukte (zie https://scavalon.blogspot.com/2022/05/anticlimax-in-de-wuinant.html ) omdat heel de rivier buiten (La Magne) in een gat verdween dat spontaan was ontstaan in de twee dagen die onze poging-tot-doorsteek voorafgingen.
Vandaag 17 juli 2022 stonden 4 Walen, 4 Vlamingen en 1 Pool te popelen om het eindelijk af te ronden: Annette, Krzysztof, Erik, Paul van Avalon, Patrice (GRSC), Robert/Bobo (C7), Jonathan (SCAN), Charlotte (RCAE ?) en Stijn (Cascade). Frits en Jack konden er jammer genoeg niet bij zijn .
Het had weken niet geregend, een echte hittegolf. Maar opnieuw verdween de hele Magne in een gat in de bedding, ditmaal helemaal stroomopwaarts.
 |
| Heel de Magne verdwijnt in dit bassin (foto: Patrice) |
Het debiet was niet enorm (+/- 15 l/s) maar het stond vast: dat water kwam in de Wuinant terecht en wel helemaal stroomopwaarts. Nu is er in de grot een eind verder stroomafwaarts (op nog 1 km van de P40 van de Wuinant) een groot verdwijnpunt in de ondergrondse rivier. Het is de “Perte Principale”, waarin vaak alle water verdwijnt (en we weten nog steeds niet waarheen!). In zulke omstandigheden stroomt er dus geen water verder richting P40; en alleen dan kan je de sifonnerende zone voorbij geraken. Alles zou ervan vanaf hangen of die “perte principale “ vandaag al dat water kon absorberen.
 |
| We zijn er klaar voor! (foto: Paul) |
We hadden afgesproken in Olne. Rond 11 u stapte een vreemd uitgedoste karavaan doorheen het bos naar de Wuinant. Verbazend ver !
 |
| Op weg naar Trou Wuinant (foto: Paul) |
Neopreentjes aan, en de P40 af. Gauw kwam het nieuws dat er onderaan de P40 een riviertje stroomde. Dat was heel slecht nieuws, want dan zitten de sifons vrijwel dicht. Hoe was dat toch mogelijk! Echter, de eerste man was Stijn, een duiker (een waterrat dus) en de tweede Jonathan, die het daar niet kende. Het water stond zowat 30 cm boven de rode verfstreep die het maximum niveau aangaf waarbij het nog min of meer veilig doenbaar was. Eén keer ooit hadden we het gedaan met 10 cm erboven en gezegd: hoger mag het écht niet staan!
De eerste lage passage, een korte “duck” met doorgaans 10-15 cm lucht en gemakkelijk, sifonneerde compleet. Tegen dat ik beneden kwam, waren Stijn en Jonathan al doorheen die sifon verdwenen en was geen enkele communicatie meer mogelijk. In deze sifon hangt een touw om onder water te volgen, maar ik wist dat het daarachter erg laag bleef en we hadden dus geen enkel zicht op de lengte van de duik (en wie erdoorheen was, kon het ons evenmin vertellen). Je kon bovendien niet staan, we dobberden als eenden rond. De twee dames waren allerminst gerustgesteld, ze hadden dat nooit eerder gedaan. Patrice dook eronder door, wat later wezen 3 rukjes aan het touw uit dat de volgende mocht komen. Dat was Charlotte, die even nodig had om voldoende moed te verzamelen. Ik volgde dan ook, je moest over 1 meter onder water, erachter was 20 cm lucht maar weer heel diep water. Annette kwam nu ook, maar kwam proestend en hoestend boven, ze had al een flinke borrel rioolwater geslikt. Lastiger dan dit mocht het echt niet worden!
Ik maakte me nu heel ongerust want ik wist dat het verderop wél veel moeilijker werd. En ik maakte me ook zorgen in de overduidelijk slechte lucht. Tien meter verder, de gevaarlijkste duik. Altijd al een lastige, met rotsuitsteeksels in het plafond waar je onderwater in hapert, en een duiklijn die het speleotouw kruist en waarin je blijft haken. En dat touw, dat moest je op de tast zoeken onder water, zelfs de ankerpunten zaten onder water vandaag!
Maar, je kan wel communiceren met iemand die er voorbij is, want er is een nauw gat op hoogte. Met veel moeite duwde ik mijn kitzak doorheen dat gat naar Charlotte, en ik zag dat mits de bodem ervan weg te graven, het misschien wel mogelijk was om daar zelf doorheen te geraken ook. Ik groef 1 minuut en raakte dan compleet buiten adem. Heel beangstigend, ik kreeg gewoon niet genoeg lucht meer. Ik besefte dat de lucht veel te weinig zuurstof bevatte, bovendien zaten we hier met 9 mensen in de hele lage ruimte tussen diep water en plafond, in wat eigenlijk maar klokken tussen sifons waren. En met zijn negenen verbruik je heel gauw die paar m³ (slechte) lucht! Levensgevaarlijk gewoon, ik kende maar al te goed de tragedie van Langstroth Pot (zie onderaan).
 |
| De lastigste duik. Oude foto (van Jack); tijdens onze doorsteek zat zelfs het ankerpunt van het touw volledig onder water. |
Wat doen: terugkeren was al bijna geen optie, een deel van de ploeg was al verderop. Hier nog lang vertoeven was ook geen optie. Terwijl Annette vergeefs probeerde of ze doorheen dat nauw gat geraakte, vond ik wat adem terug en ik dook door de passage. Onder water geraakte mijn been in iets verstrengeld: een kitzak die Patrice was kwijtgespeeld. Terwijl ik al watertrappend (het was hier 2 m diep) met dat ding worstelde, voelde ik er nog een tweede. Moraal: kitzakken die zinken zijn geen goed idee. Annette kwam nu ook, ik tastte onder water tot ik haar voet voelde komen en trok eraan. Slecht plan: ik trok mezelf ook onverwacht kop onder en zodoende lagen we allebei te proesten en hoesten. Ik bleef op post om Krzysztof te helpen. Maar die dook veel te ver onder water door (chocowater uiteraard) en kwam spartelend boven, net onder mijn kin en gaf me een flinke uppercut. Waardoor ik keihard op mijn tong beet. Kortom, miserie, miserie!
De volgende 20 meter gingen vlotter, prachtig stuk waarin je tussen de stalactieten waadt die in het water hangen, hier en daar nog een lage passage, niks ergs meer. Normaal is dit een diepe modderbak, nu een zacht kabbelende beek.
Oef, iedereen was erdoor en we hergroepeerden onderaan de helling die naar de Réseau du Flair loopt.
Stijn was al eens naar de Siphon 2 gaan kijken, want 100 meter verder hadden we nog een echte sifon te duiken. “Dat gaat wel, ik denk maximum 3 m lang” zegde hij.
 |
| Hier begint Siphon 2 (foto: Stijn) |
Wablief? Dat zou echt wel te gevaarlijk zijn voor sommigen van onze ploeg. Ik ging zelf eens kijken, gevolgd door Erik. Maar gelukkig was het er niet anders dan anders, wel stond het water wat hoger. Een dak van zowat 1,5 à 2 m lang dus, die sifon hadden we al vaak gedaan.
Gerustgesteld trokken we naar de Réseau du Flair, die we drie jaar geleden ontdekten. Er waren nooit foto’s gemaakt in de 2 grote zalen en ik had daarvoor alle fotomateriaal voorzien. In beide zalen maakten we destijds hoge beklimmingen, een foto vanaf daar zou nog indrukwekkender zijn geweest, maar daarvoor was nu geen tijd.
 |
| De bovenste grote zaal van Réseau du Flair |
 |
| En de onderste grote zaal (foto's: Paul) |
Intussen trok de rest van de ploeg al verder, om daar het klimtouw uit de Escalade des Cowboys te gaan halen, een karweitje voor Jonathan en Bobo.
 |
| Jonathan komt weer omlaag met ons klimtouw aan de gordel. We kunnen weer klimmen! (foto: Paul) |
 |
| De Wuinant met water: schitterend (foto: Stijn) |
 |
| Sprookjeswereld (foto: Stijn) |
De rest van het verhaal is gauw verteld: de duik doorheen de Siphon 2 ging vlotjes (proficiat Annette & Charlotte!) en de doortocht van de rest van de grot was zoals steeds fantastisch. Van het ene bassin in het andere, gelukkig hadden we een neopreen aan. Eindelijk zagen we die grot eens met een stromende rivier! Na een kilometer bereikten we de “Perte Principale” en inderdaad: die absorbeerde niet alles. Een goede afdamming zou hier anders wonderen kunnen doen. Maar willen we dat wel, de Wuinant droogleggen?
 |
| Het verdwijnpunt van de rivier zit links. Een klein beetje ging nog rechtdoor richting P40 (foto: Paul) |
Rustig aan trokken verder, terwijl we Stijn nog wat assisteerden voor het maken van zijn (héél goede) foto's.
 |
| Postkaartje! (foto: Stijn) |
Sommigen waren het water en de extreme voûte-mouillantes nog niet beu en dus toonde ik hen de indrukwekkende Grande Diaclase, verdedigd door een 7 m lange waterpassage met slechts 5 cm lucht.
Er voorbij sta je in een bijna 20 m hoge kloof, die we ooit nog willen uitklimmen!
.jpg) |
| Bobo komt terug van de VM (foto: Patrice) |
Daarna volgde een dik half uur worstelen om met al onze kitzakken en vooral in onze neopreens doorheen te Haminte te spartelen. Om 17 u stonden we buiten: wat een tochtje!
Het was een privilege om dit te mogen/kunnen doen. En nogmaals hulde aan het onvermoeibare desobstructieteam onder leiding van Patrice en Francis, dat meer dan 80 dagen in de Haminte werkte om finaal die droge boveningang aan de Wuinant te maken!
Hulde ook aan Annette die hier echt haar grenzen verlegde want door sifons duiken is echt niet haar ding. Maar waar een wil is, is een weg! Ik ken weinig mensen met zo'n sterk karakter.
 |
| Boven: Charlotte, Annette, Krzysztof, Patrice, Stijn. Onder: Bobo, Paul, Erik, Jonathan |
Videoimpressie van onze doorsteek hier:
https://www.youtube.com/watch?v=_FlU-l-2t8c
Meer artikels over onze explo's in de Wuinant:
https://scavalon.blogspot.com/search/label/Trou%20Wuinant
Vrij duiken van sifons in België is (gelukkig) raar of zelden nodig. Hoe ludiek het ook kan zijn wanneer het allemaal goed gaat, het is een gevaarlijke onderneming, de veiligheidsmarge is erg klein en de risico’s zijn groot. Je kan onderwater blijven vasthangen of in de verkeerde richting gaan (in België is de zichtbaarheid sowieso nul). Of je kan bovenkomen waar er nog steeds te weinig luchtruimte is. Dat overkwam me ooit tijdens de explo’s in het Systeem van Bretaye: ik dook onder een dak door maar kwam boven in een plaatsje met maar enkele vingers lucht. Paniek gegarandeerd! En paniek is dodelijk. Het water is misschien je grootste vijand, maar de lucht is paradoxaal genoeg de tweede grootste. Luchtklokken tussen sifons bevatten vaak héél slechte lucht. De CO2 accumuleert er en het zuurstofgehalte daalt tot dodelijke waarden. In maart 2022, tijdens de explo’s op het massief van Les Croisiers (Vesdre), kwamen Cascadeduikers Stijn Schaballie en Randy Verlinde in een luchtklok terecht met minder dan 5% zuurstof. Als je daar 2 keer in ademt, bezwijm je ter plekke.
In Yorkshire gebeurde in 1976 een tragisch ongeval waarbij van de 6 speleo’s er 3 stierven. Dat staat gerelateerd op pagina 82 in het prachtige boek van Martyn Farr “The Darkness Beckons”
https://issuu.com/naf4d/docs/the_darkness_beckons_inside
Langstroth Pot was een bekende doorsteek, een bijna ludieke zaak waarin na wat putten, enkele korte sifons vrij moesten worden gedoken. De eerste dook erdoor, kwam in de luchtklok, dook de volgende sifon en klaar. De tweede volgde, belandde in de luchtklok, ademde enkele keren voor de volgende duik en bezweek ter plaatse. De derde, denkende “hij is erdoor” volgde ook en stierf ook onmiddellijk in de luchtklok. De vierde volgde en stierf idem ditto. Nummer 5 en 6 overleefden het en moesten gered worden, aangezien ze hun touwen hadden doorgetrokken en niet terug konden. Nadien bleek dat een andere ploeg speleo’s kort voordien ook de doorsteek had gedaan. Zij hadden de lucht in de klok verzadigd met CO2....
Maar we moeten het niet verder gaan zoeken dan… Trou Wuinant, waar in 1971 de 20-jarige Dirk Van de Wee, probeerde om de sifonnerende zone vrij duikend te passeren. Hij overleefde het niet.
Moraal van het verhaal: wat we in de Wuinant deden was niet zo verstandig en is niet voor herhaling vatbaar. Zolang de eerste voûte-mouillante (“duck”) openstaat, kan er lucht circuleren doorheen heel de sifonnerende zone, tot aan de immense volumes van de Réseau du Flair. Dan zou in principe de luchtkwaliteit redelijk goed moeten zijn. Als deze passage echter volledig dichtstaat, dan bestaat het vervolg uit deels sifonnerende passages met luchtklokken tussen. En dan is het koffiedik kijken…
Geen opmerkingen :
Een reactie posten