In 2013 publiceerde ik het boek over het Systeem Chawresse-Veronika. In het hoofdstuk “Geologie” sprak ik over de ouderdom van de grotten in Tilff en de toen nieuwe en veelbelovende methode om via de ratio 26Al/10Be van kwartsstenen, te bepalen hoe oud een grot op zijn minst was. Ik ga het hier niet allemaal weer uitleggen, dat staat in het boek kort uitgelegd. Voor wie het boek niet heeft: hier kun je het hoofdstuk Geologie downloaden: https://tinyurl.com/yyl4aux2. (voor de geïnteresseerden: er resteren mij nog enkele exemplaren van dit boek, zowel in het Nederlands als in het Frans, stuur me een privébericht). Heel kort: de methode bepaalt hoe lang geleden een kwartskei werd afgeschermd van kosmische straling, door minstens 20 m diep onder de grond te belanden (concreet: in een grot).
Enfin, ik heb toen samengewerkt met de geoloog Gilles Rixhon
en hem een aantal kwartskeien bezorgd die in de diverse grotten van de vallei
werden verzameld. De resultaten daarvan konden niet meer in mijn boek worden
verwerkt. Het onderzoek is zeer complex, heel duur en tijdrovend. Pas nu publiceert
Gilles samen met zijn medewerkers de resultaten in dit magistrale artikel: https://tinyurl.com/4ja2ypo4
Het is geen gemakkelijke lectuur maar bijzonder interessant,
en ik ben blij er mijn steentje aan te hebben kunnen bijdragen. Eén van hun
conclusies is dat er 390.000 jaar geleden een aanzienlijke versnelling kwam in
de incisiesnelheid van de Ardeense rivieren, en wel met een factor 5x. Maar wat
ons vooral interesseert is natuurlijk de datering van die keien. In het kort:
Veronika, +/- 470.000 jaar. Sainte-Anne: varieert van 240.000 tot 940.000 jaar.
Manants: van 1.100.000 tot 1.800.000 jaar. Dit laatste is bijzonder oud en vooral
vreemd, aangezien de keien uit galerijen komen die tot wel 50-60 m lager liggen
dan die in Veronika, en dus in principe geologisch heel veel jonger zijn. De
auteur probeert er een verklaring voor te geven in zijn artikel. De verrassing
was een steen in Trou Victor, de hoogst gelegen (en oudste) chantoir; die bleek
liefst 3.280.000 jaar geleden ondergronds te zijn beland. Hieruit durft de
auteur zelfs te veronderstellen dat de incisie van de Ardeense rivieren,
vroeger begon dan tot nu toe aangenomen werd.
In de marge werden ook nog 2 stenen uit de Chantoir des
Fagnoules onderzocht (van bij Siphon Moche). Een was 496.000, de andere 966.000
jaar geleden in de grot beland. Voor alle duidelijkheid: dit betekent dat de
origine van die grot, teruggaat tot minstens +/- 1.000.000 jaar geleden.
PS: de methode heeft ook haar beperkingen, doordat stenen
doorheen een grot reizen: ze worden meegespoeld door het water en geraken
dieper en dieper al naargelang de grot in de diepte ontstaat. Het is dus niet
zo dat men daarmee de minimale ouderdom van een bepaalde galerij of etage kan
aantonen. In het geval van de Manants is het duidelijk dat die stenen, die
geheel beneden in de grot werden verzameld, zich al onder de grond bevonden (in
een embryonale Manants, of een opgevulde doline) nog voor die diep gelegen
galerijen bestonden.
Hoi Paul, de link naar het artikel van Gilles werkt niet meer. ik krijg de melding "this file was deleted"...
BeantwoordenVerwijderen