Réseau des Confinés in Grotte Norbert

In 2006 vond ik een klein maar hevig tochtend gaatje in Xhignesse (Hamoir). Ik groef het open met Frank, we ontdekten een klein grotje waarin alles gauw te nauw werd: de Grotte Norbert. Grote werken volgden en een keer of 14 gingen we (Jos, Paul, Annette, Dagobert, Frank, Michaëla) daar werken tot een gebrek aan stockageruimte en de uiterst nauwe spleetjes waarop alles eindigde, ons deden opgeven (ons blog bestond toe nog niet, dus er is vrijwel niks over gepubliceerd). Het laatste wapenfeit dateerde van 2008 (desob van Paul & Mich).

Enkele weken geleden wilde ik een artikel afronden over onze exploraties op het massief van Xhignesse, en in dat verband gingen we toch eens de Norbert herbekijken. Het bleek het begin van een verrassende exploratie. Wegens de Coronarestricties bleef heel het gebeuren beperkt tot het duo Paul en Annette. 

1/11/2020:  Na een pauze van12 jaar bekijken Paul en Annette de Norbert opnieuw. De grot blaast als de hel, er is buiten dan ook erg veel wind, maar wel heel zacht weer (16-17°C). Merkwaardig toch, normaal zou ze moeten aanzuigen nu. We onderzoeken elke terminus en ik meet de temperatuur. De Puits Klojo blaast tocht die 1° C frisser is dan al de rest. Er is hier zeker te werken, zicht op een mini-horizontaal niveau. Ook het diepste punt van de grot blijft interessant, ik stopte hier destijds met Michaëla omdat er niet verder te ploppen viel, alles was supersmal en gebarsten. Maar je ziet wel verder, tussen de concreties.

Tot slot bekijken we de instortingzone boven de Puits Klojo. Ik maakte die zone destijds open en metselde toen steunblokken onder een enorm blok dat gewoon “hangt”. Maar verderop is het overal te smal. Maar ditmaal zag Annette een spleetje omlaag, stenen vielen er 3-4 m diep. Gelukkig had ik Hiltipatronen bij en de percuteur en daarmee is dan 3 u lang gewerkt, ging al bij al redelijk. Finaal hadden we zicht op een nauwe put. Maar om erin te geraken is nog veel plopwerk nodig!

Zicht omlaag in het nauwe putje

8/11/2020:  Een dagje Hamoir met topo van de Boyau Dépri in de D3, Effe gauw herbekijken en temperatuurmeting in de A114, maar vooral eerst nog een ontbrekend stukje topograferen en stevig verder ploppen in de Norbert. We hebben de toegang tot het putje bijna open, en het lijkt beneden mogelijk penetrabel.

12/11/2020:  Hoera, we zijn vandaag na een hele dag werken in het (erg nauwe) putje geraakt. Het ging nog niet vanzelf, er is nog veel geplopt! Het was al 17 u voorbij, tegen dan zagen we al bont en blauw (slopende grot). En tot onze vreugde liep het beneden niet dood maar was er een horizontaal niveau, heel grotachtig. In minstens 4 richtingen is een vervolg zichtbaar. Een hoge meander kan een meter of 4-5 worden opgeklommen tot onder een plafond, langs daar is er niet veel hoop. Het interessantste is een klein gat in de vloer waarin stenen erg diep vallen.  

Annette daalt de nauwe put af (P3)

15/11/2020:  Na een mountainbiketochtje van 3 u met Jack, op een drafje naar Xhignesse waar we rond 13u30 arriveerden. Het was buiten heel hard aan het waaien (tot 80 km/u) en de grot blies weer enorm. Gauw naar de plaats van de actie. Eerst de bovenkant van het putje nog verbreed. Daarna omlaag waar we een keuze moesten maken welke plaats we aanvielen: het werd het kleine gat in de vloer. Om beurten aan gegraven en diverse blokken moeten percuteren. Onze stockageruimte was al gauw vrijwel opgesoupeerd. Intussen had ik ook al gezien dat we ons idee om te topograferen wel konden vergeten, want er bleek geen potlood meer in de toposet te zitten.  Na ongeveer 2-3 u werk geraakte Annette erdoor; en na nog wat gedoe kon ik ook volgen. Erachter, dwarsgang met rechts een diepe kloof, te nauw voor het moment. Maar links kon je verder tot een kruispunt. Met wat graven konden we daar rechtsaf, grotere gang, met concreties en vooral veel bloemkooltjes. Zelfs een nestje grotparels! We konden hier zowaar rechtstaan. 5 meter verder, haakse bocht naar rechts en daar kwamen we in een heel hoge diaklaze, niet erg breed, heel gecorrodeerd en vol scherpe "bloemkooltjes": een Texairkiller! Ook hier geraak je je 5-6 m verder, met nog een splitsing links en een nauw stuk rechtdoor.

Hoera, het loopt verder!

Naar Norbertnormen is het nieuwe stuk erg ruim!

Terug naar ons beginpunt, waar we nog enkele omhooglopende gangen deden en een andere evenwijdig gangetje. Op diverse plekken zie je nog verder, mits wat werk. We schatten toch wel 50 m te hebben bijgevonden! Het was al tegen 19 u dus gauw naar buiten. Wordt vervolgd!

21/11/2020 Uiteraard weer naar de Norbert met Annette om onze “Réseau des Confinés” te topograferen. Daar bleek veel meer werk in te kruipen dan gedacht en eenvoudig was het al evenmin om al die nauwe pijpjes te tekenen en te meten! In feite waren we vrijwel heel de dag bezig, liefst 60 metingen voor in totaal wel 130 m! Dus onze ontdekking is belangrijker dan eerst ingeschat. En er zijn nog diverse mogelijkheden. De grote diaklaas achteraan bleek van diepste tot hoogste punt 15 m hoog te zijn! Dat diepste punt is echter (nog) niet bereikbaar want te smal. In die diaklaas konden we wel de herkomst van de tocht terugvinden, een soort zijgang die desobstrueerbaar lijkt. Ik heb ook de nauwe put verbreed met Hiltipatronen, aan het begin van onze réseau. Uit die put komt het merendeel van de tocht en op zicht gaat hij flink diep en ruim genoeg verder. Maar een zijkant ervan is een losgebarsten rotsplaat van 40 cm dik en 2 m hoog. Ik ben er wel voorzichtig omlaag voorbijgeschoven, maar 3 m lager toch teveel schrik gekregen en rap weer naar boven gewroet! Dat moet echt nog breder en mogelijk gestut worden. Maar heel benieuwd wat er daaronder is!  (NB: de put heeft later de naam "Oubliette" gekregen, de vergeetput dus). Buiten om 18:15 na een lange en slopende dag.

28/11/2020 Poco pech in de Grotte Norbert…

Gisteren weer een zware werkdag (P&A). De Réseau des Confinés is echt geen cadeau, overal smal en scherp. Enfin, hoofdzakelijk heel de dag bezig geweest met op verschillende plaatsen de zaak te verbreden in het licht van toekomstige zwaardere werken. Eén van de interessantste plekken is die nauwe "Oubliette". Intussen zijn de eerste 3 m verbreed zodat je daar +/- af kan, maar daar vernauwt het jammer genoeg sterk: een spleet van hooguit 20-25 cm breed. Maar die gaat heel diep: nog 7,5 m volgens de Disto. Dit is het diepste punt van heel de grot, straffer nog: van heel het massief want we zitten daar lager dan de diepste punten van de Gr. Danièle en zelfs Gr. Michelle. Tot zover het positieve nieuws. Het slechte nieuws nu: door het gebrek aan plaats waardoor je boven op alle materiaal ligt te rollen, doordat alles er schuin afloopt naar die put toe, is een potje weggerold, en de dieperik ingegaan. Daarin zat de CO-meter. Die zijn we dus (weer) kwijt. Recuperatie lijkt vrijwel onmogelijk. Gelukkig was het apparaat al 5 jaar oud, vrijwel einde leven dus (de sensors gaan in principe maar maximaal 5 jaar mee).

Het begin van de put waarin de CO-meter verloren ging. Eronder daalt het nog minstens 7,5 m

Murphy had nog meer in petto: daarna hebben we aan de grote diaklase gewerkt. Die gaat 6 m diep en de eerste 2 ervan kan je nipt passeren, dan is het te smal over 2 m, beneden lijkt het ruim genoeg. Daar valt goed aan te werken. Enfin, tijdens een plop is een groot blok omlaag gedonderd, dat pakte op zijn val een kitzak mee en samen zijn ze die spleet ingevallen. In die kitzak zat o.m. de boormachine. Ons hart stond stil maar gelukkig was de kitzak 3 m dieper blijven steken en heeft Annette hem nog kunnen recupereren.  Daarna hebben we nog 2 uur geworsteld en gewroet om een groot blok te elimineren en dan was het 18 u en was ons vat echt wel af. Slopend grotje.

6/12/2020  Paul solo,  een uur lang bezig geweest met een groot blok klein te meppen dat onderaan ons putje van 3 m, de toegang tot “iets” verspert. Finaal er net niet doorgeraakt, maar je ziet in een ruimte van enkele meters lang en hoog. Kortom stockageruimte voor onze toekomstige plopwerken (en wie weet is er daar nog wel een interessant vervolg te vinden ook).

Daarna bovenaan die P3, 3 gaten geboord en een stevige plop gezet, zodat het daar hopelijk nu wat menselijker is. Want tot nu toe was het daar wreed nauw en met een kitzak kon je er amper uit geraken. 

11/12/2020 Namiddagje in de Norbert. De plop in de P3 was super gelukt, grote berg puin dus. Eerst beneden de toegang tot het nieuwe “iets” van vorige week opengemaakt (percutage van groot blok). Tot ons plezier was het erachter groter dan we hadden durven hopen, waardoor we eindelijk een oplossing hadden om alle puin te stockeren van de plopwerken van de voorbije weken en dat onze bewegingsruimte vrijwel had opgesoupeerd.

Bovendien kunnen we nu al eens iets wegleggen of een kitzak leegmaken, zonder risico dat het in de vergeetput valt (l'Oubliette) want werkelijk alles dat je vanaf het begin van onze ontdekking (bovenaan de P3 dus!) tot 10 m ver erin neerlegt, rolt onherroepelijk in die trechtervormige vergeetput.

Nadat alle puin netjes was verlegd, volgde een grondige inspectie en topo van het nieuwe “zaaltje”. Wat concreties, heel erg veel bloemkooltjes en dus uiterst pijnlijk om op rond te kruipen. Alles bij elkaar topografeerden we 14 m. Een te lage gang vertrok oostwaarts en die hadden we de vorige weken al in het vizier gekregen vanaf een andere plek in ons nieuwe réseau. Die moesten we dus al niet meer openmaken, dat verbindt gewoon.

Het nieuwe zaaltje

Een andere spleet vertrok westwaarts, je zag 3 m ver en met veel tocht. Omdat het mij leek dat ze in de richting ging van het oorspronkelijke deel van de grot, is Annette rond gegaan. Voor wie de Norbert kent: dus terug naar begin, de schuine pijp omlaag, dan daar de volledige geplopte horizontale gang waar we in 2007 heel hard aan gewerkt hadden. Laatste werkdag was februari 2007 (Paul en Michaëla) waar we toen de handschoen in de ring hebben geworpen wegens alles uiterst smal en de gefractureerde rots.

Wel, het heeft nu geen 5 minuten geduurd of ik kon praten met Annette, wel niet in die 3 m lange spleet, maar enkele meters meer opzij. En nog wat later zag ik haar licht, en tenslotte haar hand doorheen een klein gaatje! Kortom: hadden we in 2007 daar nog 1 à 2 keer verder gewerkt, dan was al onze werk toen al beloond geworden en was de réseau des Confinés toen al ontdekt!  En dus, heel die oorspronkelijke tak van de grot daar moeten we niet aan verder doen. En de hevige tocht die destijds onze leidraad was… die komt gewoon van het réseau  des Confinés 2020.  

We denken zelfs nog een deur te kunnen sluiten: een groot deel van de tocht in de grot komt van de Puits Klojo. Wel, volgens de topo, zou ook die kunnen verbinden met het nieuwe stukje dat we gisteren vonden. Volgende keer gaan we daar zeker ook eens proberen of we elkaar kunnen horen of zien.

Uitsnede uit de toposynthèse van Xhignesse. Het stukje dat we op 11/12 vonden, staat in het groen

Verder hebben we nog een paar pogingen gedaan om te filmen (met een smartphone aan een touw) in de uiterst nauwe spleet (l'Oubliette) waar enkele weken geleden de CO-meter is ingevallen. Dat is niet gelukt, de telefoon bleef in de helft al steken en geraakte dus niet tot geheel beneden. In de andere diepe spleet (de Grande Diaclase) is dat wel gelukt, en het ziet ernaar uit dat er daaronder toch een mogelijk vervolg is. Wordt vervolgd. 

Uit de topo blijkt dat de hele grot nu bijna 150 m ontwikkeling telt, er is dus 100 m bijgekomen sedert we er in 2008 een punt achter zetten...