Een week op en onder de Causse du Larzac

Causse de Larzac - April 2011 - in Viala du Pas de Jaux

Bart, Kevin, Ellen en Fried vertrokken al enkele dagen eerder en zouden eerst nog wat gaan klimmen/kayakken in de Ardèche. De Biekes en Annemie zouden vrijdagochtend vertrekken. Oorspronkelijk zouden ook Sven Servaes en Peter Coun meegaan. Zij zouden zaterdagochtend vertrekken, doch door een panne aan Svens auto (donderdagavond) moesten zij afzien van hun deelname.

Vrijdag 15 april 2011

Iedereen arriveert op tijd en stond in het rustige dorpje Viala du Pas de Jaux, wereldberoemd vanwege zijn monumentale vierkante toren, die rond 1200-1300 door de Tempeliers was gebouwd. Het 27 m hoge gevaarte was van kilometers ver zichtbaar en dat was wel handig, want onze gite lag immers tegen die toren aangebouwd. Een uitstekende gite, zeer ruim, en met alle mogelijk comfort. Enig nadeel: massa’s vliegen wegens de vele boerderijen rond het dorp, maar de felle Mistral die ons de komende week elke dag zou uitwaaien, blies de beestjes gelukkig een paar honderd kilometer verder. En de inderhaast gekochte vliegenvangers zouden de komende dagen honderden slachtoffers maken.

Het weer is uitstekend en dat zal zo blijven voor de rest van de week!

Zaterdag 16 april 2011

Een delegatie zal vandaag deelnemen aan het ARSIP-treffen in Millau: Paul, Annette, Bart, Fried en Kevin. Leuk samenzijn met een 30-tal andere Arsipiens, voor een dagje rond enkele thema’s (topo, communicatie). We ontmoeten Jean-François Pernette, ontdekker van het Systeem van Anialarra en de BU56. Vooral ’s avonds is het plezant met (te)veel lekkers en spiritualiën en wat filmpjes uit de oude doos.

De rest doet de Aven de la Cledelle, een grot (-97) die vlak bij de gite ligt. Echter zeer weinig bezocht en dus gaat het equiperen niet zo gemakkelijk. Finaal geraakt slechts een trio (Kim/Florian/Tobias) beneden de mooie P58 waarop de grot eindigt.

Zondag 17 april 2011

Annette en Paul brengen de voormiddag door bij de Arsip, Paul geeft er 2 uur lang uitleg over topografie. Dan middageten in de zon; in de namiddag naar de gite. Daar vinden we Kim en Ellen. Ook Ellen VB is thuisgebleven want heeft een verkoudheid (en die zal de komende dagen ook bij de rest van de bende toeslaan).

De rest (Bart, Fried, Kevin, Tobias, Florian, Annemie) is de Aven du Mas Raynal gaan doen.

Verslag van Bart: Abîme du Mas Raynal, een grot die hoofdzakelijk bestaat uit een grote ingangsput, en toch met overtuiging het statuut van absolute klassieker draagt. Deze plusminus (de cijfers variëren naargelang de bron) 100 meter diepe afdaling belooft alleszins de moeite te zijn. We equiperen de grot in twee ploegen. Friedemann, Tobias en Bart dalen vrijhangend af. Florian, Kevin en Annemie vervoegen ons halverwege langs enkele parallelle putten. Vanaf hier heb je een prachtig zicht op de door het zonlicht belichte, ruime vrijhang. Beneden land je in een bulderende rivier, ontsierd door betonnen en stalen restanten van een oude dam. Een project uit de jaren '20 dat nooit enig succes kende. We volgen la Sorgues nog een klein stukje opwaarts. Een mooi stukje rivier gekenmerkt door enkele helderblauwe bassins. Een aantal sifons versperren hier de verbinding met de nabijgelegen Aven de Petites Fleurs Bleues.

De 4 Biekes gaan rond 15 u de grot van morgen zoeken: Cabane de St Paul de Fonts. Mooie ligging, magnifiek gelegen in een grote cirque. We deden de grot enkele malen, lang geleden, en hebben er een goede herinnering aan.

Maandag 18 april 2011

Prachtig weer maar een snijdend koude mistral. Uitgebreid ontbijt met lekker vers stokbrood, dan naar de grot: de traversée van de Pas Destrech naar de Cabane de St Paul des Fonts. Ver is het niet, 3 km van de gite.

Tegen elven met heel de bende op weg, 11 man! Een oud pad slingert zich omlaag in de spectaculaire “cirque”. Aan de tweede haarspeldbocht moeten we zijn: Fried equipeert over de rand, afdaling van 35 m die ons aan de voet van de rotsen brengt. Daar vinden we de Pas Destrech. Een heel mooie meander, vaak prachtig sleutelgat. Lichtgrijze rots, stofdroog: we zweten ons te pletter. Na een uurtje wordt het wat lastiger, meer kruipen, meer modder. Dan zoekwerk na een paar putjes, dan heel sportieve nauwe meander, tot uiteindelijk in de immense grote zaal van de Cabane de St Paul des Fonts. Het is al tegen 14u, we eten eerst en verkennen dan de amont: 400 m mooie rivier, heel laag water, tot aan de sifon. Er voorbij vervolgt de grot nog 2 kilometers, maar dat is niet voor ons. Daarna stroomafwaarts, richting uitgang.

Nog honderden meters door enorme zaal, dan mooie rivier in heel grote galerij. Passage van de meren, kristalhelder water, waterpret met de boot. Uitgebreide fotosessie met de vlag van de sponsor. Daarna opnieuw immense galerij (vaak 10 m breed) tot aan de ingang van de grot, die lang geleden dienst deed als kaasfabriek. De mens heeft hier indrukwekkend veel werk verricht, er zijn over wel honderd meter lengte kamers en vloeren gemetseld. Die kamers zijn nu een schuilplaats voor vleermuizen, en we zien er tientallen. Buiten tegen 17u, na een uur of 6 stevig grotten. Een geweldige trip!

’s Avonds eten we een lekkere spaghetti, door Bart met liefde bereid. Dan een uurtje met zijn allen de kits maken voor de Bise morgen, want dat zal een stevige trip worden.

Dinsdag 19 april 2011

Vandaag staat er een wat grotere brok op het menu: de traversée van de Aven de la Bise. Deze grot is een exploratie van Rodez/Alpina. Een reeks putten geeft toegang tot een forse rivier op -150 die men vele honderden meters stroomopwaarts kan volgen tot aan een sifon. Net voor de sifon is er een enorme omhooglopende put die door hen werd uitgeklommen: de Puits Faust. Een huzarenstuk! 133 m hoger liep de put dicht in een nauw meandertje, maar omdat men daar slechts 12 m onder de oppervlakte zat, is daar een grote desobstructie gedaan waardoor er nu een tweede ingang is.

Na wat zoeken vinden we beide grotten. Ploeg 1 gaat er in langs de gewone putten (Kevin, Paul, Annette, Florian en Ellen VB) en ploeg 2 langs de Puits Faust (Fried, Bart, Kim, Ellen DB, Tobias). Bedoeling is elkaar beneden te kruisen.

Langs geen van beide kanten blijkt het equipement eenvoudig te zijn, en het kost elke ploeg toch wel een uur of 3 voor ze hun pootjes in de rivier kunnen baden. Prachtig diep blauw water, eerst door en over een grote instorting, daarna in een hoge en honderden meters lange diaklaas. Voortdurend vorderen in spantechniek boven water van vele meters diep. Niet moeilijk maar wel mooi en spectaculair. De passage van een diep bassin, via een overhangende klim van 3 m, is even wat lastig. Een touwtje brengt oplossing.

Nadat beide ploegen elkaar gedag hebben gezegd, beginnen we aan de uitklim. Kevin als eerste, gevolgd door vriendin Ellen. Kevin is zowat 40 meter hoog wanneer hij per ongeluk een groot blok (+/- 10 kg) laat vallen. Ellen die er 20 meter onder zit, heeft ongelooflijk veel geluk want het blok schampt haar schouder, zonder erg. Florian, Paul en Annette die nog eens 20 meter lager zitten duiken alle kanten op maar gelukkig blijft het blok op een randje boven hen balanceren. Het is met een bang hartje dat we de rest van de 130 m diepe put uitklimmen. De put is magnifiek maar veel plezier hebben we er niet meer aan. Dit had een verschrikkelijk ongeluk kunnen zijn, gelukkig hadden we onze engelbewaarder weer eens bij.

Woensdag 20 april 2011

Het is voor de zoveelste dag op rij stralende zon maar met veel wind. De Biekes gaan in St Afrique proviand inkopen voor heel de bende, daarna middageten en dan toeristen in La Couvertoirade. Zeer mooi dorpje, daterend uit de 13^de-14^de eeuw en volledig omwald en versterkt! Carcasonne in het klein, zeg maar.

De rest gaat grotten:

Verslag van Bart: Een klein zanderig grotje voor vandaag. Aven des Roques in het nabijgelegen l'Hospitalet-du-Larzac. Een plaatselijke gendarme, met een héél grote revolver, volgens getuigen, komt even kordaat duidelijk maken dat we niet aan speleo mogen doen aan de andere kant van de autosnelweg. Speleo's maken daar teveel gaten blijkbaar. De grot gaat van start met enkele kleine putjes, gevolgd door sporen van geëngageerde desob-werkzaamheden. Een compacte laminoir verschaft toegang tot een klein riviertje in een hoge, lange, smalle diaklaas die de grot domineert. Annemie, Tobias, Friedemann, Ellen VB, Kevin, Florian en Bart tekenden present.

Die avond wordt er ongelooflijk lang gepalaverd over welke grotten we morgen gaan doen. Uiteindelijk wordt heel laat ’s avonds alle touw gereedgelegd voor 3 grotten (Aven des Pauvres, Aven de la Trémie en Aven de la Portalerie).

Donderdag 21 april 2011

Steeds hetzelfde prachtige weer: zon en koude Mistral. Bart en Paul hebben ditmaal de verkoudheid in hun lijf zitten, dus wordt het programma iets aangepast. Een klein ploegje (Annette, Kevin, Florian en Ellen VB) gaan de Aven des Pauvres doen. Een -220 met de diepste put van de Causses, een machtige P153. Paul deed de grot reeds toen ze net ontdekt was in 1994 en verkiest naar de klassieker der klassiekers te gaan, de Aven de la Portalerie. Met zijn zeven daarheen: Kim, Ellen DB, Annemie, Bart, Tobias, Fried en Paul.

De Aven de Portalerie is 3 grotten in één… Mooie ingangsput (P15) gevolgd door een ruime galerij die oorspronkelijk heel mooi moet zijn geweest, maar nu platgelopen is door de plaatselijke toeroperators die er gidsingen houden. Alles zwartgeblakerd van de carbuur. Wat bassintjes en putjes leiden naar een grote zaal met concreties. Tot zover het oninteressante deel van de grot. Deel twee: passage van een grote blokkeninstorting waarin we toch wel een uur zoeken, gevolgd door lage en modderige galerijen die rijkelijk geconcretioneerd zijn. Na een afklim bereiken we een zaaltje van een meter of 10 diameter waar we ons eten (en Annemie) achterlaten, denkende dat de grot bijna gedaan is. Volgens de beschrijving is de sifon (-149) niet veel verder. Deel drie van de grot blijkt alles goed te maken. Zeer sportieve progressie, in hoge diaklazen in een soort sponsachtige rots. Diep onder ons een riviertje. Veel spantechniek, enkele vernauwingen, een afklim van 8 meter. De sifon staat droog en wordt gepasseerd, er voorbij loopt het nog heel ver door. De moedigen (Fried, Tobias, Bart) wagen zich aan heel brede oppo’s boven diepblauw water en worden beloond met een eindpunt in een brede, lage zaal. We scheuren van de honger en dorst en lebberen wat water uit een gourtje. Gauw terug naar ons eten, en naar Annemie in de zaal. Buiten rond 17u30, al bij al een fijne trip.

Verslag van Annette: Aven des Pauvres

Met een ploegje van 4 (Ellen VB, Kevin, Florian, Annette) naar de Aven des Pauvres die gemakkelijk gevonden werd dankzij een precieze beschrijving van Paul die er in lang vervlogen jeugdige tijden in afdaalde. De aardeachtige ingangsput is nu omgeven door een hekwerk met een poort waarop een bordje prijkt i.v.m. waterwinning, maar geen ingangsverbod. Na het equiperen op diverse natuurlijke en onnatuurlijke ankerpunten stond ik boven aan de imposante P153. Na de ankerpunten boven aan de put gaat het vrijhangend tot ongeveer op -40, daar een fractie en weer een 80-tal meter vrijhangend , enkel onderbroken door een te passeren knoop, tot op een platform. De put is zeer indrukwekkend. Vanaf het platform nog 20 m omlaag in de drup, het lekt er langs alle kanten. Daarna nog een P8, waarna we onze bokes oppeuzelden. Vervolgens equipeerde Florian de laatste put tot waar een gedesobstrueerde meander vertrekt die we tot het einde (zowat -220 m) afkropen.

Daarna terug omhoog, het desequipement werd verzorgd door Kevin en Florian terwijl de dames voorop gingen. Alles ging vlot maar iedereen uitte dezelfde klacht: aan het uitklimmen van de P153 scheen geen einde te komen.

Enige minpunt van de dag: de omgeving was vergeven van processierupsen waaraan sommigen onder ons jeukende herinneringen overhielden.

Die avond, na een heerlijke maaltijd, weer heel lang gepalaver over de grot van morgen. De verkoudheid heeft nu ook Kim aangestoken, Paul is zo slap als een vod, Bart al niet beter.

De plannen om de week af te sluiten met een heel grote trip in de Puech Nègre (-400) worden wat bijgestuurd. De Biekes gaan wandelen, voor de grotters zal het Puech Nègre worden maar dan enkel de puttenreeks tot -270. De kits worden ’s avonds laat nog gemaakt.

Vrijdag 22 april 2011

Onze laatste dag mooi weer, naar het schijnt! Geen ramp want overmorgen moeten we toch naar huis. Annemie en Paul gaan nog gauw wat proviand inkopen. In de namiddag: mooie wandeling van 11 km in de omgeving van ons dorpje. Afdaling in de Cirque van St Paul des Fonts, via de GR, en vervolgens weer uit de cirque klimmen richting La Vialette. Prachtige vergezichten. Dwars doorheen de Causses terug naar de gite. (Op onze wandeling werden we vergezeld door een hondje van in het dorp, een ruwharige teckel die we “Flap” noemden. Het beestje had een leeuwenhart en stortte zich onderweg op de plaatselijke katten en koeien en zorgde voor chaos en terreur in een grote kudde schapen. Vrij genant, want iedereen dacht dat het onze hond was, natuurlijk).

Verslag van Bart: Aven de Puech Nègre werd ons sterk aanbevolen door de anciens. Links en rechts hadden we echter opgevangen dat een tocht in deze -400 niet te onderschatten valt. Je dient eerst 300m ingangsputten te equiperen, onderweg onderbroken door een lange meander, om dan in een kilometerslange kluwen van galerijen te belanden. Moeilijk om alles op een dag te bezoeken, zeker als niemand in de ploeg het traject kent. Bovendien lag de grot op ongeveer een uur rijden van de gîte. Volgend plan werd opgevat: Kevin, Bart en Tobias vertrekken vroeg en equiperen de grot. Friedemann, Florian en Ellen VB dalen rond de middag af. Onze ambities werden niet te hoog ingesteld. We zullen enkel de putten equiperen tot -270 en een stukje rivier verkennen. Dit met het idee om bij een volgende gelegenheid vlugger op -300 te staan en een groter deel van deze aven te bezoeken.

En of we terugkomen. Iedereen was het erover eens, dit is een schitterende, gevarieerde grot. Het equipeerwerk en de route tot in de rivier bleken trouwens een heel haalbare kaart. Om 20u stonden we allen, nog vrij fris, weer in het dennenbos.

Zaterdag 23 april 2011

Het opstaan is voor zij die tot 3 u ’s ochtends voor de open haard zijn blijven hangen en een aanslag hebben gepleegd op onze voorraad Trappisten, een moeilijke zaak. Het is vandaag zwaarbewolkt en wat druilerig maar dat belet ons niet om met zijn allen buiten de touwen te gaan kuisen. Met de beperkte middelen die we hebben (water, een curverbox en een touwenborstel) zit het karwei er binnen een dik uur al op. Bart, Kevin en Ellen VB gaan vandaag wat niksen en shoppen in Millau. De rest (Annette, Paul, Ellen, Kim, Florian, Friedemann, Tobias, Annemie) gaat na het middageten nog een klein grotje doen: de Aven Emilie in de Gorges de la Dourbie. We hebben geen wegbeschrijving noch equipeerfiche bij, doch Paul heeft de grot in een ver verleden gedaan (20 à 25 jaar geleden) en rekent op zijn geheugen om de grot te vinden. Ook op het geheugen van Florian, die denkt de grot te hebben gedaan.

Enfin, aan de juiste haarspeldbocht gekomen, blijkt het geheugen van Paul nogal wat van zijn pluimen te hebben gelaten, en Florian heeft al helemaal een black-out, want we zoeken toch wel een dik uur en finaal lijkt de enige mogelijkheid een afdaling langs bijna verticale rotsen om zo aan de voet van een rotsmassiefje te komen. Gelukkig hebben we 25 m reservetouw bij en die blijkt net lang genoeg. De gezochte grot ligt inderdaad beneden aan die rotsen. Lage ingang, op de buik erin en dan verrassing: een enorm gat opent zich voor ons: het is het begin van de prachtig vrijhangende P23, die een diameter heeft van minstens 10 meter.

De put is magnifiek geconcretioneerd, slechts zelden gezien! Beneden gaat een grote galerij steil omlaag, ook al met schitterende concreties. Hoogtepunt is de wel 5 meter hoge sneeuwwitte kolom die na een 50-tal meter de attractie van de grot vormt. Verder kunnen we niet, want een overhangend balkon van 7 m hoog vergt een touw en dat hebben we gebruikt voor de afdaling van de rotswand buiten. Maar daar beneden eindigt de grot toch; vrij verbazend want deze enorme galerij kan eigenlijk niet zomaar stoppen!

Tobias vergast ons ter plekke op een doedelzakconcert. De akoestiek is geweldig goed en Tobias kan er echt wel iets van! Na een uitgebreid repertoire van deuntjes is het de beurt aan Paul die met hulp van Annette en Kim al het moois op foto vastlegt. Intussen oefenen Fried en Florian de edele “castratietechniek” in op het touw van de ingangsput. Daarna allen naar buiten en gauw naar de gite waar het achtergebleven trio (Bart, Kevin en Ellen VB) op ons wacht met lookbroodjes en een lekkere pastaschotel.

Onze laatste avond wordt, na een verhit Junglespeed spel, weer voor de knetterende haard doorgebracht en dat tot in heel vroege uurtjes. Morgen gaan we naar huis. We kunnen terugblikken op een heel leuke week, met toffe grotten en vooral prachtig weer. Wat jammer van de bacillen die rondwaarden en de ene na de andere te grazen namen, maar dat hoort er ook allemaal bij.

Vers van de pers : nadat de layout van dit verslag al was gemaakt, kwam dit verslag nog binnen (door Kim & Ellen):

Aven de la Clédelle

Zaterdag 16 april 2011

Deelnemers: Ellen V., Tobias, Annemie, Florian, Kim, Ellen D.B.

Na een speurtocht van twee à drie uur, vinden we eindelijk de ingang van de Clédelle. Een onnozel gat van nog geen meter diameter tussen enkele struiken, volgens de beschrijving gelegen in ‘un découvert’ (abaheuh?). Kim is de equipeerster van dienst. De grot begint met een klein putje, te equiperen op een metalen buis die dwars over de ingang ligt. Beneden aan dat putje ligt een onstabiele berg puin, waartussen we naar beneden moeten kruipen. Even verder komen we aan een R4. Wederom geen spits te bespeuren. In een meanderachtig geval gaan we om het hoekje om bij een lastige fractie geraken, waarna we afdalen in een mooie put. We landen in een ondiepe plas. Dan een beetje meanderen en nog een klimmetje van een viertal meter af. De P58 begint met een etroiture. Daarachter vindt Kim geen dubbel ankerpunt meer en ze wil het risico niet nemen. Iedereen komt de put wel even langs boven bekijken. Enkelen druipen al terug af naar de uitgang. Plots ziet Florian (Stenlight!) toch nog een tweede spit en besluit om de put af te dalen. Onderweg moeten nog enkele fracties gepasseerd worden. Tobias en Kim volgen mee tot beneden, de rest ligt ondertussen alweer buiten in het zonnetje. De P58 blijkt een zeer mooie put te zijn. Tobias desequipeert en rond half 7 is de laatste buiten.

Bezochte grotten: Aven de la Clédelle, Aven des Pauvres, Aven de la Bise (1+2), Aven de Puech Nègre, Aven de la Portalerie, Pas Destrech, Grotte de la Cabane de St Paul des Fonts, Grotte des Roques, Aven Emilie, Aven de Mas Raynal.

Deelnemers: Kevin Leys, Ellen Van Beeck, Florian De Bie, Bart Saey, Friedemann Koch, Tobias Speelmans, Annemie Lambert, Annette Van Houtte, Kim De Bie, Ellen De Bie, Paul De Bie

Verslag & foto's: Paul De Bie, tenzij anders vermeld

Nog even geduld voor een fotoalbum van deze toffe week!