Jonction des Malades II

Het scenario is er één uit een ongeloofwaardige avonturenfilm. Twee grotten, waarvan de galerijen op een bepaalde plek elkaar tot op slechts 30 cm naderen. Maar niemand die het wist. En doorheen de wand die beide gangen van elkaar scheidt, is er op 1m50 hoogte, een gaatje…een vuist groot. Maar niemand die het wist, die ooit in dat gaatje had gekeken en gezegd: tiens wat zou er daarachter zijn? En toch! 

Zondag zaten Paul, Annette en Rudi in de Chantoir de Buc. Twee weken geleden was daar de verbinding gemaakt met de Fagnoules: de Jonction des Malades. Maar ze was zonder meer lastig: ze vertrok vanop een platform in de P11 van de Buc, dus je moest al met alle speleomateriaal op pad. De verbinding moest nog getopografeerd worden en vooral: gepasseerd worden door Paul en Annette, die vorige keer forfait hadden moeten geven vanwege dik neopreenpak aan.

Ditmaal, met dunne onderkleding en gestript van elk ander uitstekend voorwerp wurmden we ons probleemloos doorheen de 5 meter lange maar buitengewoon smalle en scherpe meander, die de verbinding vormt met de Fagnoules. Tijdens al dat gewroet zag ik geheel bovenaan, vlak onder het dak, een piepklein gaatje, een vuist groot. Een meter ernaast zat er nog zo één, nog kleiner. Erachter leek het zwart. Even een steentje erin gegooid en erin geroepen: hoorde ik daar nu geen echo?! Daar moest ik het fijne van weten. Waar zou dat in de Buc uitkomen? Begin maar te zoeken: in een P11 van respectabele diameter, met overal meanders die arriveren en platformen en nissen.  Om het verhaal kort te maken: finaal werd het gaatje gevonden, niet IN, maar ver BOVEN de put, gewoon in de zijwand van de ingangsgalerij van de Buc! Op ooghoogte zelfs. Surrealistisch: Annette aan de ene kant, ik aan de andere kant, we konden praten en elkaar de hand schudden doorheen een wand van amper 30 cm dik!

Moet het gezegd worden dat dit gaatje niet lang “vuistgroot” zal blijven? De verbreding is een formaliteit en wat meer is: het maakt alles plots zo eenvoudig. Geen speleomateriaal meer nodig om een traversée Buc-Fagnoules te doen. Wij hoeven ons geen dagen en dagen bezig te houden om de smalle Jonction des Malades te kalibreren. We waren dan ook blij als kinderen.

Terwijl Annette en ik de hele zone topografeerden, groef Rudi zich te pletter in een grote zijgang die zich 20 meter voor de Zwijnenbak bevindt (kant Buc) en de “goede” richting uitgaat. Vordering een meter of 5, wordt vervolgd.

Thuis werden de topogegevens verwerkt. Eindelijk, na al die jaren, zouden we weten hoe precies onze topo van de Fagnoules was. We hadden deze uiteraard zo zorgvuldig mogelijk gemaakt (langs de oppervlakte zelfs met optische waterpas), maar het parcours kennende (bijna 800 m, met lange voûte-mouillantes en andere nachtmerries voor topografen) vreesden we dat we er toch wel eens 10 of 15 m konden naast zitten.  Het verdict: fout in X: 0,0 m. Fout in Y: 2,0 à 2,5 m. Fout in Z: 0,4 m.

Driewerf HOERA dus! Dat is werkelijk een uitstekend resultaat. In feite is de topo van Fagnoules enkele tienden van een graad gedraaid t.o.v. die van de Buc. Dit kan ook veroorzaakt zijn door de magnetische declinatie, waarvoor we elk jaar een variatie van 0,11°  incalculeren (de topo bestrijkt intussen een periode van 5 jaar!). Maar die jaarlijkse variatie is eigenlijk slechts een schatting en kan in werkelijkheid elk jaar anders zijn. Mocht er iemand bij een geografisch instituut werken, en me de werkelijk gemeten magnetische declinatie kunnen geven voor België (jaar per jaar voor bv. de afgelopen 10 of meer jaren), dan zou ik daar zeer dankbaar voor zijn.

Nog één opmerking: het feit dat we in hoogte (Z) ook juist zitten, bewijst dat de fond van de Buc toch inderdaad 4 m lager ligt dan het niveau van de S8 van de Fagnoules. Dit blijft op zijn minst merkwaardig, en als het correct is, opent dat weeral perspectieven!