woensdag 13 januari 2016

Resurgence de Goffontaine - missie S2

door Sven Devos

2 januari 2016
Vandaag eindelijk een duik gaan maken in de Sifon 2 van deze resurgentie… Een mooie gelegenheid om verslag uit te brengen over deze knappe site!
Duikuitrusting aan de ingang


Goffontaine is een gehucht van de gemeente Pepinster in de provincie Luik. We situeren ons hier geologisch in het massief van de Vesder, één van de karst-systemen rond Verviers. Er bevindt zich een belangrijke hoeveelheid ondergronds water in dit massief.

De ingang van de resurgentie. Vaak is het water hier zeer helder, maar dat blijkt nog geen garantie te zijn voor de situatie in S1.

De Gruyère van grotten in deze omgeving bood vroeger een thuis aan diverse bewoners. In de Grot van Goffontaine even stroomopwaarts heeft men restanten van holenberen en schedels van leeuwen gevonden (Schmerling, 1831). Er zijn ook overblijfselen van paleontologische vestiging gevonden in de omgeving. In totaal werden er in de regio zo’n 20 karstversschijnselen gecatalogeerd.
De Resurgence de Goffontaine is een voorbeeld van een karstbron. Een deel van het water van de Vesder verdwijnt in pertes om een ondergrondse afsnijding van de meander van de rivier te realiseren. Dergelijke meander-afsnijdingen van de Vesder zijn talrijk. De grot van Bellevaux is ongetwijfeld de meest gekende grot die zo ontstaan is, maar de Resurgence de Goffontaine heeft een meer intieme charme, en een mooie diepte met -56m.
(plan: foto van op het info-paneel ter plaatse)

Ik zou die pertes graag eens gaan bekijken. De GRSC heeft in zo’n perte gewerkt maar die lijken niet echt penetrabel. Alleszins interessant om in de regio eens rond te kijken naar de andere karsteverschijnselen. Ik ben alvast wat gaan rondsnollen rond de Grot van Goffontaine, maar de ingang zag er dichtgeslibd uit en er lagen ook geen pre-historische schedels.
De resurgentie zelf is in 1960 reeds geëxploreerd door Philips die S1 verkende. Die gang is 30m lang, 1m hoog en 2,5m breed en komt uit in een klein zaaltje. Pas iets meer dan 20 jaar later, in 1983, werd er door het team Beaurir, Cuvelier en Pauwels in S2 gedoken. De toegang tot S2 was evenwel geen evidentie zoals ik zelf enkele jaren terug kon ondervinden: met een droogpak aan onmogelijk om mij er door te wringen …
foto: Nabij Goffontaine komt het water dat zijn ondergrondse tocht in de pertes begon in een klein zijriviertje terug boven de grond om even verder terug de Vesder te vervoegen.
In 2006 werd er door Speleoclub Le Continent 7 een desob gedaan aan de étroiture voor S2, met een takelsysteem en een Jeep werd er een blok weggetrokken voor de étroiture aan de start van S2. Op hun blog staan de foto’s hiervan nog.

Die étroiture bleef toch nog echt nauw, zeker onder water wil je toch graag weten dat je ook zonder zorgen op de weg terug er door kan ...


foto SDV – de étroiture voor onze desob werken. De onderste zijde van de driehoek is zo’n 50cm en daar ligt nog een blok in …
In S1 zie je kleine visjes, rivierkreeftjes en een knappe gang van een dertig meter op een diepte van zo’n 3m. Op het einde van deze sifon kan je je hoofd boven water steken in een klein zaaltje, meer een spleet. Best een toffe duik dus, maar toch frustrerend om steeds in die étroiture het “onbereikbare” vervolg te zien …

Dus zo kwam enkele jaren terug het plan tot stand om werk te gaan maken van die vernauwing. In 2013 ben ik er een paar uur aan gaan wrikken met een koevoet maar dat bleek totaal nutteloos. De volgende werksessie in januari 2014, samen met Karel Levrau van SC Cascade hebben we uren zitten kloppen en beitelen, maar ook dat bleek enkel cosmetische invloed te hebben. We zullen het anders moeten gaan aanpakken ...

De volgende werksessie in januari 2014, samen met Karel Levrau van SC Cascade, hebben we er uren heb geklopt en gebeiteld, maar ook dat bleek enkel cosmetische invloed te hebben.
Pas in begin december 2015, samen met Karel Levrau en Stijn Schaballie en met assistentie van Dirk Deroo en Geert Desadelaer (zowat heel het duikteam van Cascade) zijn we er na een volledig weekend werken in geslaagd om de étroiture groter te maken door er een aantal blokken uit te halen. Ook het puin voor de étroiture werd voor een deel geruimd.

foto: Karel heeft uren aan die desob gewerkt onder water dat weekend. Pas zondag avond -na twee dagen hard werken- kregen we de laatste blok onderaan uit de étroiture.


De ‘deur’ naar S2 was dus open en op 2 januari 2015 ben ik er dan eindelijk het lang verwachte duikje in gaan maken. De doorgang door de verruimde étroituire gaat vlotter, maar je moet je toch juist positioneren en het blijft soms wat trekken en duwen. Vrij vlot raak ik er door en dan: genieten, eindelijk duiken in die schacht. Sifon 2 begint met een knappe diaklaas die zo’n 60° naar beneden gaat. De wanden zijn zeer fragiel en verweerd. Er ligt ook veel slijk. De minste beweging, contact met de wanden en ook de bellen van de uitgeademde lucht die opstijgen maken dat de zichtbaarheid waar die bij het afdalen zo’n 2m was als snel tot 1m of minder gereduceerd was bij de terugweg.
De schacht die gaat constant dieper en dieper en stopt tenslotte op een diepte van 56m, daar gaat hij nog enkele meters terug naar boven maar ik kon hier geen enkel teken van stromend water zien. Bij de opstijging goed links en rechts gekeken, maar ook hier nergens stroming … het zal dus nog even duren voor we de doorsteek tot aan de pertes kunnen maken !
In elk geval was het een prachtige duik en hebben we een unieke locatie bereikbaar gemaakt. Mijn oprechte dank aan Michel Pauwels voor de tips en aan het team van Cascade, zonder hen was dit niet mogelijk geweest.



Voor zij die graag eens in S2 willen gaan kijken: hou er rekening mee dat dit toch een gevorderde duik blijft en breng u niet in gevaar aub. De delicate zichtbaarheid, de étroiture en de diepte maken dat het al snel fout kan lopen.

Sven Devos

5 opmerkingen :

  1. Leuk artikel Sven en een mooie interclub verwezenlijking. Dus ook een dikke merci voor de mannen van SC Cascade.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dat is weer een stap verder. Wie weet wat er daar nog te vinden is! Proficiat aan alle duikers.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Echter,dit is al enkele jaren het explo terrein van T&T, met 2 belangrijke ontdekkingen boven de ondergrondse rivier.Gelieve julie explo te stoppen en onze werken te respecteren AUB.MVG Tom Van Rooy

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat mogen die belangrijke ontdekkingen dan wel zijn? Voor Spelerpes zijn we alvast geïnteresseerd in een artikeltje hierover.

      Verwijderen
  4. Indien Tom en Tuur zich eens zouden integreren in het exploratiemilieu (waar iedereen iedereen wel kent en weet waarmee ze bezig zijn, zoveel mensen zijn het niet hoor); over hun werkzaamheden zouden publiceren (speleotijdschriften, blogs, facebook enz) of communiceren (bv presentatie op Speleo Dagen of Journeés de l'explo), eens met andere speleo's samenwerken, dan zouden wij dat ook weten hé. Maar nee, helaas.
    Wat het respecteren van andermans werken of exploterrein betreft: daar zullen we maar niet over beginnen, zeker, na VSO ? Maar geen paniek: we hebben nota genomen van jullie bekommernissen. Succes ermee en ben benieuwd naar jullie belangrijke ontdekkingen. En het duiken van de resurgentie mag toch nog?

    BeantwoordenVerwijderen