Zondag 24/5 met een kleine équipe (Mich, Peter VDB en ik) terug naar een plek die al lang op mijn verlanglijstje stond.
Eventjes de situatie beschrijven: een forse beek stroomt vanop de schist over een kalkband alvorens een andere beek te vervoegen. Op het korte stukje, enkele honderden meters, dat de beek de kalkband doormidden snijdt zijn er een 7-tal pertes. Waaronder één grote chantoir met 2 pertes. Wat vraagt een explo-speleo nog meer, ... een soufleurke misschien.
Het is trouwens in deze chantoir dat ik in 2004 reeds was doorgebroken via de stroomafwaartse perte. Maar na 30 meter werd het ondoordringbaar door een smalle sifon.
Maar heel de situatie bleef door mijn hoofd spoken en ik geraakte ervan overtuigd dat de tweede perte van de chantoir eigenlijk de hoofdperte is. De redenen waarom ik dit denk is ondermeer het feit dat wanneer in de zomer al het water langs de meest stroomopwaartse perte erin ging dit water niet werd waargenomen in de reeds toegankelijke perte. De eindsifon komt zelfs droog te staan bij grote droogte. De conclusie is dus eenvoudig het water zoekt direct een dieperliggend traject op.
Toen we zondagvoormiddag ter plekke kwamen vreesde ik echter voor het ergste. Er stroomde nog een zeer forse beek in de perte waarin we wilden werken. Maar we poogden toch om het spel droog te leggen. Dit door middel van het openen van een nog andere perte een 100-tal meter stroomopwaarts en het bouwen van een dam rondom de werkplaats zodat al het water naar de andere reeds toegankelijke perte stroomde. Wonder boven wonder slaagden we hier zeer goed in en op wat gedruppel na hielden we al het water uit onze graafplek. Wat volgde was uren van bakken vol stinkende drap van rottende bladeren,zand en stenen wegwerken plus het verwijderen van enkele zeer grote blokken. Dankzij ons geheim wapen, PVDB, kregen we de enorme blokken eruit. Tegen 16:30 zaten we al 1,5m dieper en kregen we zicht op waar het water nu juist heen ging. Eén blok was nog wat weerbarstig maar na een Hilti interventie was ook dit blok weg. Het vervolg werd zichtbaar als een 15cm smalle spleet/diaklaas die recht naar beneden gaat en pal berg in vertrekt. De richting is dus al goed. Alleen zal er nog duchtig verbreed moeten worden om überhaupt in deze spleet te kunnen kijken of te kunnen werken. Maar we hebben al voor hetere vuren gestaan en 1 dagje goed doorwerken en we weten weeral meer.
Na nog een kleine instorting (de kant van de rivierbedding is nog wat onstabiel) leek het ons beter om de boel maar wat te laten rusten en de natuur zijn werk te laten doen. Bij de volgende crue zal het water de rest wat nog los zit wel wegwerken. Maar 1 ding is zeker ik kom zeker nog terug. Ik had nooit gedacht dat we op 1 dag reeds zoveel verder gingen zitten. En wie weet kunnen we binnenkort al een stukje van het ongekende traject verkennen. A propos het potentieel is redelijk. De vermoedelijke resurgentie ligt zo’n 1100m verder in vogelvlucht en het verval is 10m. Hopelijk speelt dat laatste ons geen parten. Maar kom bij den Bretaye is het verval zelfs nog minder dacht ik. 
En terwijl ik dit artikeltje aan het schrijven was trok er een zeer zware onweerszone over een deel van de Ardennen. En ik ben er bijna zeker van dat de beek nu al in crue staat.
Vergelijking met Bretaye is verkeerd, dat is een meanderafsnijding (zie ook Surdents, Han-sur-Lesse, Trou Qui Fume, Galerie des Sources, Nou-Moulin enz). Die zijn inderdaad bijna steeds zonder verval op niveau van de rivier (logisch), doch wel grote galerijen en vaak fossiele verdiepingen (het waarom leg ik je wel eens uit). In dit geval echter is het een gewone perte waarvan het water enkele honderden meters verder en amper lager weer verschijnt. Geen enkele garantie op grote galerijen...maar het kan.
BeantwoordenVerwijderenPS: de hoofdperte is het niet, hoe meer stroomopwaarts hoe jonger immers. Trouwens wat is de hoofdperte? Er is altijd een regressie van de verdwijnpunten, het ene neemt gewoon het andere over. De afmetingen ervan: hangen af van hoe lang de perte functioneert, gesteente, orientatie lagen, hardheid water enz enz
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenAllez ik had dus eigenlijk beter moeten vergelijken met den Emotions. Want dat is geen meanderafsnijding. Met hoofdperte bedoelde ik eigenlijk dat het om de belangrijkste perte van de chantoir gaat. De twee pertes liggen amper 5m van elkaar en vormen 1 chantoir. Buiten deze 2 pertes zijn er zowel amont als aval nog andere pertes. Een tweede reden waarom ik deze perte hoofperte noem is dat er in de andere reeds toegangkelijke perte het water via barsten in de vloer dieper gaat en dus waarschijnlijk het water van de andere perte vervoegd op een lager niveau.
BeantwoordenVerwijderen't is gewoon mijn interpretatie van "hoofdperte". Want zoals je zelf aangeeft: "wat is een hoofdpert"
Maar dit zijn natuurlijk allemaal bedenkingen en veronderstellingen. Er is maar 1 manier om achter de waarheid te komen en dat is dat spel openbreken :-)
Ik wil nu niet lastig doen :-) de Emotions komt al meer in de buurt maar: niveauverschil perte-resurgentie is 27 m, en daarenboven is het een grot met 3 tot 4 duidelijke etages die mogelijk corresponderen met de terrassen van de Ourthe.
BeantwoordenVerwijderenSuggestie: een goede kleurproef kan al veel vertellen.
Dat klopt maar in den Emotions ben je ook beneden begonnen. En wie weet kunnen we ook in deze chantoir enkele etages omhoog. Dat laatste is zeker mogelijk, je kent ook de aanwijzingen hiervoor :-) Ik ga hier natuurlijk nog niet alles verklappen hé.
BeantwoordenVerwijderenEen kleurproef is inderdaad een goed iets maar dan heb ik wat volk nodig die zich daar een tijdje mee bezig kan houden. Maar we weten nu tenminste waar we de capteurs moeten hangen. In 2004 was dat nog niet het geval.
Ik zal eens zien of we in juni nog een week-endje hiervoor kunnen uittrekken. Anders zal het voor in de herfst zijn denk ik.